Jaki wybrać moduł PV: Producent i udzielana gwarancja, czy moduł z grupy premium?

Marka producenta - Rating Tier 1

Rating Tier 1 został opracowany przez Bloomberg New Energy Finance Corporation w celu oceny producentów modułów PV pod względem stabilności finansowej. Ranking Bloomberga aktualizowany jest co kwartał. Nie oznacza to, że dany moduł PV od producenta mający rating Tier 1 oferuje najwyższą wydajność lub jakość. Ocena poziomu 1 może być nieco myląca, ponieważ nie gwarantuje, że panel jest wolny od wad lub będzie działał przez cały okres eksploatacji systemu PV. Twórcy tego ratingu zakładają, że wysoka reputacja i historia producenta modułu PV są tak samo ważne, jak ich postrzegana jakość. Bloomberg Tier 1 to zatem zestawienie producentów paneli, a nie testy konkretnych modułów. Niemniej jednak, bardzo restrykcyjne kryteria stawiane przez banki oraz dużych inwestorów, dbających o bezpieczeństwo swoich inwestycji, sprawiają, iż do cech modułów PV produkowanych przez firmy z rankingu Bloomberga możemy na pewno zaliczyć wiarygodność i stabilność finansową producenta. Jest wiec małe prawdopodobieństwo, że taka firma zniknie z rynku (rzecz bardzo ważna jeśli udziela gwarancji na moduł PV na 25-30 lat). Nie jest to byle jaki ranking, gdyż z pośród ponad 17 tyś firm mających w swojej ofercie usługi związane z fotowoltaiką trafia tutaj jedynie 2% najlepszych podmiotów o pewnej pozycji finansowej. W klasyfikacji zwraca się szczególną uwagę na:

• stabilność i wiarygodność finansową producentów,

• wielkość produkcji,

• realizację wielkoskalowych projektów,

• wyniki sprzedaży,

• innowacyjność produktów,

• etapy procesu produkcyjnego, jego automatyzacja i kontrola,

• czas obecności na rynku (w zestawieniu liczą się tylko firmy istniejące powyżej 5 lat),

• inwestycje w badania i rozwój.

Gwarancja na produkt i gwarancja na wydajność modułów PV

Dlaczego gwarancja na moduły PV jest ważna? Technologia fotowoltaiczna stale się rozwija, a wiele nowych technologii modułów PV jest dostępnych na rynku dopiero od kilku lat. Moduły będą pewnie średnio eksploatowane 25 lat (nowe technologie modułów PV typu glass-glass pewnie o wiele dłużej), dlatego ważne jest, aby wybrać producenta, który ma solidną reputację, dobre wyniki i prawdopodobnie nadal będzie działał w przyszłości, aby wspierać wszelkie potencjalne problemy z gwarancją. Gwarancja na produkt jest gwarancją producenta, która chroni klienta przed wadami wynikającymi zarówno z problemów produkcyjnych, jak i wad komponentów lub materiałów. Oznacza to, że producent musi wymienić moduły PV, które uszkodzą się w okresie gwarancyjnym, lub zapewnić zwrot kosztów. Ogólnie rzecz biorąc, producenci modułów standardowo zapewniają co najmniej 10-letnią gwarancję na produkt, ale rosnąca liczba producentów premium oferuje standardowo 12, 15, 20, czy 25-letnią gwarancję na produkt. Coraz więcej producentów oferuje obecnie nawet 30-letnią gwarancję np. na moduły typy glass-glass [4].

Drugim typem gwarancji jest gwarancja wydajności modułu PV. Gwarancja wydajności, zwana również gwarancją mocy wyjściowej modułu PV, zapewnia, że ​​moduł PV nadal będzie dawał minimalną moc wyjściową po określonym czasie. Po zainstalowaniu modułu i poddaniu go na działanie promieni słonecznych, promieniowania UV, wysokich temperatur i warunków atmosferycznych, wszystkie moduły PV będą powoli zmniejszać moc wyjściową w czasie zakładanych kilkudziesięciu lat eksploatacji. Zwykle pierwszy rok to spadek nawet 2-3% ze względu na skutki np. LID - Light Induced Degradation czyli zjawisko szybkiej, lecz krótkotrwałej degradacji pod wpływem padającego na ogniwo promieniowania słonecznego. Zjawisko to spowodowane jest zanieczyszczeniem krzemu atomami tlenu, który wiąże wprowadzony do płytek krzemowych bor). Następne lata eksploatacji będą charakteryzować mniejszą stratą sprawności na poziomie 0,5 do 0,7% rocznie [8][9].

Powszechnym standardem branżowym jest zachowanie 80-83% mocy wyjściowej po 25 latach, jednak niektórzy producenci z tzw. wyższej półki gwarantują 88-92% mocy wyjściowej po 25 latach użytkowania.

Poniżej przedstawiono wykres gwarancji deklarowanych dla różnych modułów, różnych firm. Żółta linia wskazuje minimalną moc znamionową po 25 latach użytkowania, określoną w dokumentach gwarancyjnych wydajności różnych producentów. Taka deklaracja jest oczywiście tylko deklaracja ładnie wyglądającą na broszurze. Ewidentnie inwestor powinien wziąć w takim przypadku pod uwagę reputację producenta na lokalnym rynku oraz historii obsługi klientów. Konieczne jest też np. sprawdzenie czy na lokalnym rynku jest serwis tej firmy.

Rys. Wykres gwarancji deklarowanych dla różnych modułów, różnych firm [1]

Czy zatem gwarancja udzielana przez producentów na swoje moduły PV na poziomie 25-30 lat to standard? Na dzisiaj pewnie tak, ale wraz z rozwojem technologicznym i wdrażaniem nowych rozwiązań długość udzielanych gwarancji będzie wzrastać. Przykładem może być doniesienie prasowe, że na panele produkowane przez firmę Violet Power ma przysługiwać aż 50 lat gwarancji. Firma zamierza zrewolucjonizować przemysł PV dzięki własnej produkcji wysokowydajnych ogniw słonecznych w technologii IBC (Interdigitated Back Contact) [2][3].

Jednak jeśli już zaczynamy mówić o 50 letniej gwarancji modułów PV wg mnie zaczynamy mówić na pewno o dużej niezawodności modułów PV. Jednak jeśli w ciągu kilku ostatnich lat technologia poszła tak daleko, że są doniesienia o tak długich gwarancjach na produkt (ponad 25 lat), to czy nie należy mówić już o tzw. dożywotniej gwarancji producenta? Tego typu gwarancje są już udzielne na sprzęt elektroniczny. Podobnie jednak jak przy sprzęcie elektronicznym tak przy modułach PV biorąc pod uwagę dynamikę rozwoju technologii już w skali 10 lat podejrzewam dane typy modułów nie będą produkowane. W zapisach wieloletnich gwarancji modułów PV na pewno pojawią się zapisy takie same jak w elektronice. Może się okazać, że gwarancja już nie obowiązuje, gdyż produkt nie jest już przez firmę produkowany. W grę wchodzi być może rekompensata finansowa po batalii udokumentowania wady ze strony kupującego. Konieczna będzie weryfikacja jak producent rozumie pojęcie 30 letniej gwarancji.

Kończąc wątek długich gwarancji na moduły PV uważam, że to ślepy zaułek rozwojowy. Oczywiście niezawodność jest ważna, ale o wiele ważniejszy w pespektywie najbliższych lat będzie to, aby efektywnie utylizować moduły, które będą podlegać uszkodzeniom oraz te, które zakończą swoje funkcjonowanie. Trzeba sobie zadać pytanie: Co jeśli za 30 lat moduły PV będą tak tanie, że inwestorom będzie się opłacało zastosować nowe moduły o dużej sprawności i zdemontować te funkcjonujące, które będą jeszcze na gwarancji? Wracamy bowiem do punktu wyjścia: Dla inwestorów najważniejsza będzie kwestia potencjalnego zysku.

Panele premium – czy warto?

Jak większość rzeczy, sprzęt premium ma wysoką cenę. Wybrane modele premium renomowanych firm kosztują nawet 30% więcej niż konkurencja, czy też nawet w zakresie oferty tego samego producenta. Warto szukać wtedy również rozwiązań modułów które wykazują korzystny stosunek jakości do ceny. Wybór produktu premium będzie związany z oczekiwanym wysokiego wskaźnika zwrotu z inwestycji. Konieczne będzie jednak w takiej analizie uwzględnienie wydajności i wskaźników degradacji przez cały okres eksploatacji modułu PV. Niższe koszty modułu PV będą oznaczać niższe koszty początkowe i mogą działać dobrze przez wiele lat, ale z czasem (zwykle 5-8 lat) większość modułów PV wyższej jakości będzie miała mniejszą degradację, mniejsze ryzyko awarii i będzie działać bliżej znamionowej mocy znamionowej, co oznacza wyższą produkcję energii i większe zyski inwestora. Po 10 do 15 latach moduły PV wyższej jakości bez wątpienia będą lepsze niż panele niskiej jakości o 10% lub więcej, co jest znaczną wartością, gdy oblicza się to w odniesieniu do rocznej produkcji energii. Pokazano to przykładzie analiz jednego z producentów poniżej.

Rys. Porównanie znamionowej mocy wyjściowej w oczekiwanym okresie eksploatacji panelu słonecznego – Źródło: SunPower Corp. – www.sunpower.com

Podsumowanie

Czy przy wyborze producenta modułów PV na swoją instalację fotowoltaiczną kierować się zatem przede wszystkim tym, czy producent jest w Rating Tier 1? Raczej nie. Lista taka, jaka napisałem wcześniej, jest skierowana głównie do sektora bankowo – inwestycyjnego i poprzez wyśrubowane kryteria znajduje się na niej zaledwie kilka procent spośród grona wszystkich producentów modułów PV działających na całym świecie. Należy sobie zdawać sprawę, że są przecież na rynku PV firmy młode, dynamicznie, mające już rozpoznawalną markę i też rozwijające technologię PV. Takie firmy też produkują znakomite moduły PV, a mimo to nie są one uwzględnione na liście. Warto nie mniej jednak próbować dodać Rating Tier 1 jako jedno z kryteriów wyboru np. w połączeniu z funkcjonowaniem producenta w zestawieniu PV Evolution Labs - PVEL (www.pvel.com).

Udzielana gwarancja na pewno łączy się z producentem oraz z technologią wykonywania modułów PV. Na pewno warto zdawać sobie sprawę, że hasła reklamowe, iż firma instalacyjna udziela kilkudziesięcioletniej gwarancji są tylko hasłami. Chodzi tylko o moduły PV, a nie o całą instalację PV. W kompletnej gwarancji instalacji fotowoltaicznej można znaleźć kilka rodzajów w gwarancji, które profesjonalny oferent powinien wskazać: gwarancja produktowa na istotne podzespoły instalacji PV (moduły, inwerter, okablowanie, zabezpieczenia, system montażowy, system monitorowania itp.), gwarancja uzysku - wydajności modułów, czy też gwarancja na wykonanie/montaż całej instalacji. O aspektach tej problematyki będzie poświęcony oddzielny artykuł w tym blogu.

Dziś powiedzieliśmy sobie o aspektach gwarancji tylko modułów PV w zakresie kryteriów wyboru określonej marki. Na pewno nie możemy wskazywać, że długa gwarancja produktowa modułu PV oznacza, że jesteśmy w pełni bezpieczni. Oprócz długości gwarancji produktowej i jakości gwarancji wydajnościowej liczą się również zapisy warunków gwarancji opisane najczęściej tzw. „drobnym druczkiem”. Czytając te zapisy w szczegółach umowy możemy rozpoznać, którzy producenci są pewni długowieczności swoich modułów. Inni po prostu robią slogan z długości gwarancji, a w przypadku problemów na wszelkie sposoby utrudniają skorzystanie z gwarancji. Przy podpisywaniu umowy z instalatorem warto sprawdzić jak to jest z tymi rewelacyjnymi modułami PV, które poleca. Warto zadać pytania:

• Kto będzie płacił za transport modułu PV w którym zdiagnozowano wadę podlegającą wymianie gwarancyjnej? Czy gwarancja dopuszcza ekwiwalent finansowy zamiast wymiany?

• Czy konieczne będzie przesłanie dowód zakupu do producenta?

• Czy konieczne będzie przedłożenie reklamacji na piśmie, a jeśli tak to komu? Instalatorowi? A co jeśli firmy instalacyjnej nie będzie już na runku, a producent będzie w Chinach (brak biura serwisowego w Polsce)?

• Jaki będzie czas na zgłoszenie usterki modułu PV?

• Czy oczywisty sposób zdefiniowane są wady podlegające wymianę modułu?

• Jak rozstrzygane będą kwestie sporne? Kto zapłaci za testowanie jeśli producent nie wykryje wady?

Tego typu pytania czasami wręcz odstraszają od fotowoltaiki, ale to realne pytania w relacji do potencjalnych problemów, które na pewno nastąpią za jakiś czas. Nie łudźmy się, że każdy zamontowany moduł PV będzie „niezniszczalny” i będzie dawał inwestorowi 100% zadowolenia. Użytkownicy będą korzystali z dynamicznie rozwijającej się branży diagnozowania instalacji PV. Będzie sporo uwag do wydajności realnej instalacji PV w relacji do wydajności projektowanej instalacji PV (oferowanej podczas podpisywania umowy). Pojawią się też przypadki wymiany modułów na etapie gwarancyjnym. Aby mądrze wybrać optymalny dla siebie moduł PV, warto przeprowadzić szczegółową analizę wariantową, co oznacza wybór takiego, a nie innego wariantu modułów w instalacji PV.

Źródła

1. https://www.cleanenergyreviews.info

2. www.pv-tech.org/game-changer-violet-power-to-offer-50-year-solar-panel-warranty-with-us-made-ibc-technology

3. www.solarpowerworldonline.com/2020/10/everything-we-know-about-the-newest-u-s-solar-panel-manufacturer-violet-power

4. www.24fotowoltaika.pl/panele-fotowoltaiczne-typu-szklo-szklo-co-to-za-produkt-jakie-ma-zalety

5. www.sunpower.com

6. www.fotowoltaikaonline.pl/gwarancja

7. Szymański B.: Instalacje fotowoltaiczne. Wydawnictwo Globenergia. wydanie IX, 2020

8. Jastrzębska G.: Ogniwa słoneczne. Budowa, technologia i zastosowanie, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności sp. z o.o., Warszawa 2013

9. Lewandowski W.: Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2020