Zmiany w finansowaniu realizowanej obecnie edycji programu Mój Prąd 4.0

Wprowadzenie

Minister klimatu Anna Moskwa ogłosiła we wtorek, że program Mój Prąd 4.0 zostanie rozszerzony. Rząd nie uruchomi nowej tury dopłat, ale podwyższy kwoty oferowane w ramach funkcjonującego już naboru Mój prąd 4.0, który wystartował 15 kwietnia 2022 roku [3].

Prosumenci będą mogli liczyć po prostu na więcej: na 6 tys. złotych dofinansowania w przypadku instalacji fotowoltaicznych oraz 16 tys. złotych na domowe instalacje magazynu energii – poinformowała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. Dodała, że wg Rządu osiągalny i realny jest cel 50 GW w odnawialnych źródłach energii w 2030 roku [1][2].

Co było i jest?

W ramach trwającej czwartej edycji programu Mój Prąd na samodzielną instalację fotowoltaiczną, działającą w systemie net billingu można było otrzymać 4 tys. zł. Jeśli prosument zainwestuje w dodatkowe komponenty, dotacja zwiększa się do 5 tys. zł. Do tego w obowiązującej edycji programu można liczyć na wsparcie do 5 000 zł na magazyn ciepła lub 7 500 zł na magazyn energii elektrycznej. Dodatkowe 3 000 zł można otrzymać przy zainstalowaniu systemów HEMS/EMS, ale tylko pod warunkiem zakupu magazynu energii elektrycznej lub magazynu ciepła. Dokładnie takie same progi dofinansowania dotyczą prosumentów, którzy przejdą na net billing z obecnego systemu opustów. Warunek jest jednak taki, by instalacja fotowoltaiczna nie została wcześniej objęta dofinansowaniem w żadnym z programów [4][5].

Jeśli prosument otrzymał już dofinansowanie na instalację fotowoltaiczną, ale zamierza rozbudować system o wymienione elementy i zdecyduje się zmienić system rozliczeń na net-billing, również może liczyć na wsparcie finansowe. W takiej sytuacji, dodatkowa dotacja na instalację fotowoltaiczną wynosi 2 000 zł. Dotacje do pozostałych elementów są analogiczne jak w pozostałych przypadkach [4][5].

Jakie zmiany konkretnie nastąpią po 15 grudnia?

Szczegóły tych zmian opublikowano już na stronie programu mojprad.gov.pl. Od 15 grudnia 2022 wyższe dofinansowanie obejmie [4]:

• mikroinstalacje fotowoltaiczne – dotacja wyniesie maksymalnie 6 tys. zł, czyli do 50 % kosztów kwalifikowanych (dotychczas było to do 4 tys. zł);

• magazyny energii – wsparcie sięgnie do 15 tys. zł (nie więcej niż 50% kosztów kwalifikowanych), wcześniej było to 7,5 tys. zł;

• jeśli fotowoltaice towarzyszyć będzie instalacja magazynu energii, to kwota dofinansowania mikroinstalacji wzrasta do 7 tys. zł;

• dofinansowanie do magazynów ciepła oraz systemu HEMS/EMS nie ulega zmianie.

Co jest ważne?

Wnioskodawcy, którzy otrzymali już wypłatę dofinansowania w ramach Mój Prąd w poprzedniej ustalonej wysokości nie będą musieli składać nowego wniosku. Dla wypłaconych już wniosków koszty kwalifikowane zostaną ponownie przeliczone względem nowego poziomu dofinansowania i jeżeli przysługiwać będzie zwiększony poziom dofinansowania wypłacona zostanie różnica pomiędzy otrzymaną dotacją a dotacją jaką otrzymałby Wnioskodawca po zmianie poziomu dofinansowania [3][4][5].

Ważne jest również przedłużenie terminu. Nabór wniosków w ramach Programu Mój Prąd trwający od dnia 15.04.2022 roku został przedłużony do 31.03.2023 r [4].

Oczywiście nowy nabór wniosków dedykowany jest dla prosumentów w nowym systemie net billing oraz dla dotychczasowych prosumentów, którzy zmienili system rozliczania z systemu opustów na nowy system net billing.

Na co jeszcze można liczyć?

Osoby, które poniosą koszty związane z instalacją paneli fotowoltaicznych w swoim domu, mogą koszty też cały czas odliczyć wydatki na instalację PV w ramach rocznego zeznania PIT (tzw. ulga termomodernizacyjna). Ulga termomodernizacyjna to możliwość odliczenia od dochodu wszelkich wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych, prowadzonych na jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Wydatki te pomniejszają podstawę opodatkowania, a w konsekwencji obniżają wysokość podatku dochodowego (PIT) koniecznego do zapłacenia do urzędu skarbowego [7].

Odliczenie może być łączone z uzyskaniem dofinansowania z rządowego programu Mój Prąd, aczkolwiek w takiej sytuacji kwota odliczenia jest proporcjonalnie zmniejszana o kwotę uzyskanego dofinansowania [4][7].

Czy zmiany w finansowaniu spowodują powrót boomu na PV?

Na pewno spowodują, że zaczniemy znowu poważniej zastanawiać się nad inwestycją w naszych domach. Rynek PV w Polsce napędny jest inwestycjami na poziomie firm i dużych farm PV. Na koniec września 2022 r. moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce wyniosła 11 061,2 MW. To o 74,3% więcej niż we wrześniu ubiegłego roku, kiedy zanotowano 6344,3 MW. Powstało 16 053 sztuk nowych instalacji PV, więcej o 414 sztuk niż przed miesiącem. Ich łączna moc wyniosła 421,88 MW, co stanowiło 86%mocy wszystkich nowych instalacji OZE.

Rys. 1. Nowe instalacje fotowoltaiczne w Polsce od początku 2022 r. w jednostkach szt. [9]

Rys. 2. Nowe instalacje fotowoltaiczne od początku 2022 r. w MW [9]

Czy zmiana finasowania coś zmieni? Na pewno dwukrotne zwiększenie dofinasowania domowych magazynów energii jest krokiem w dobrą stronę. Polska wpisuje się w ten sposób w ogólnoeuropejski i światowy trend. Zgodnie z szacunkami SolarPower Europe, w umiarkowanym scenariuszu rozwoju oczekuje się, że skumulowana pojemność domowych magazynów energii w Europie wzrośnie do 12,8 GWh do 2025 r., podczas gdy w scenariuszu optymistycznym rozwoju powinna wzrosnąć do 14,6 GWh, w porównaniu z 10,2 GWh w scenariuszu neutralnym [10].

Rys. 3. Prognoza rozwoju domowych magazynów energii w Europie [10]

W zasadzie można mówić o światowym boomie na magazyny energii w domach. Światowy rynek magazynowania energii przeżywa dynamiczny rozwój. Świat będzie stawiał na energetykę rozproszoną. Na całym świecie łączna liczba wdrożeń wzrośnie prawie trzykrotnie rok do roku. Do 2030 roku zbliżą się do poziomu 1 TWh. Europa odda swoją pozycję lidera na rzecz obu Ameryk, gdzie nastąpią dalsze inwestycje w segmencie mieszkaniowym [11].

Rys. 3. Prognoza rozwoju domowych magazynów energii na świecie [11]

Połączenie fotowoltaiki z magazynowaniem również daje ogromne możliwości. Rynek rozproszonej generacji PV w domach będzie instalował do 16 GW rocznie, osiągając 128 GW do 2026 r. Spodziewane są znaczące zmiany na europejskim rynku magazynowania energii, ponieważ przyjęta przez EU polityka środowiskowa zapewnia dla magazynów większe wsparcie w ramach pakietu „Fit for 55”. Komisja Europejska wyznaczyła cel redukcji emisji o 55% do 2030 r. i dąży do 65% udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych do 2030 r., co zwiększy popyt na magazyny energii. Polska jest w Europie i będzie też te działania realizować [11].

Podsumowanie

Program Mój Prąd to jeden z najbardziej popularnych programów dotacyjnych w Polsce. Dzięki niemu zostało dofinansowanych już ponad 400 tys. mikroinstalacji fotowoltaicznych. Aktualnie prowadzona jest czwarta edycja programu, która została uruchomiona 15 kwietnia 2022 roku i ma potrwać do 31.03.2023 roku (przedłużono jego okres jak się okazuje bo wcześniej mówiono o 22 grudnia 2022 r.). Koniec może nastąpić również po wyczerpaniu się środków finansowych.

Mój Prąd 4.0 nie cieszy się takim zainteresowaniem jak trzy poprzednie edycje programu dotacji dla prosumentów – mimo że dofinansowanie można uzyskać już nie tylko na instalację fotowoltaiczną, ale także na domowy magazyn energii elektrycznej lub ciepła. Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce to zmienić, podnosząc poziom dotacji.

Cóż można na tym etapie powiedzieć? Na razie ja sam mam sporo pytań bo dostępne są same zapowiedzi zmian. Pozytywne zmiany, które widać:

• zwiększenie finasowania PV przy coraz lepszych informacjach o atrakcyjności finansowej net billingu będzie zachęcać nowych inwestorów. Stan opłacalności w Polsce net billingu będzie się utrwalał wraz z coraz wyższymi cenami energii elektrycznej – a te jak wiemy raczej nie spadną.

• zwiększenie finasowania magazynów energii to krok w dobrą stronę. Obawiam się jednak, że dla polskiego inwestora, w dobie kryzysu, nawet przy wysokich cenach energii nie będzie to czynnik motywujący do jakiegoś masowego zakupu magazynów energii elektrycznej w naszych domach. To cały czas w polskich realiach zbyt drogie urządzenie. Może się to jednak zbiegiem czasu zmieniać. Tym bardziej po wprowadzeniu dynamicznych cen energii elektrycznej za dwa lata.

Skąd wprowadzone zmiany wynikają? Zmiana wynikająca z inflacji? Niewykluczone, że to właśnie zmiana systemu z net meteringu na net billing sprawiła, że do rozdania jest więcej pieniędzy (bo nie ogłoszono, by budżet programu wzrósł). Możliwe, że dotychczasowy system dopłat nie wydawał się przyszłym prosumentom wystarczająco zachęcający i wniosków o dopłaty ubyło. Ogłoszone zmiany są również efektem polityki Unii Europejskiej do której polska musi się dostosować.

Wg Gram w Zielone do 20 października br. złożonych zostało tylko około 15 tys. wniosków o dotację – w tym zaledwie kilkaset wniosków obejmowało montaż nie tylko fotowoltaiki, ale także magazynu energii. Najwięcej wniosków dotyczyło magazynów ciepła (ponad 400) – było ich trzy razy więcej niż wniosków o dotację na magazyn energii elektrycznej [12]. Dla mnie to zrozumiałe! Przecież ponad 50% energii w domach zużywamy na ciepło! Domowe magazyny ciepła są prostsze i tańsze.

Źródła

1. https://biznesalert.pl/program-moj-prad-edycja-grudzien-energetyka-fotowoltaika/ (dostęp - 11.2022r.)

2. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Bedzie-kolejna-edycja-programu-Moj-prad-Znamy-date-8443772.html (dostęp - 11.2022r.)

3. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8593426,moj-prad-dofinansowanie-program-anna-moskwa.html (dostęp - 11.2022r.)

4. https://mojprad.gov.pl/ (dostęp - 11.2022r.)

5. https://glo.benergia.pl/moj-prad-beda-wyzsze-dotacje-w-programie-znamy-kwoty/ (dostęp - 11.2022r.)

6. https://www.pit.pl/aktualnosci/zmiany-w-programie-moj-prad-nawet-6000-zl-dofinansowania-do-fotowoltaiki-1007658 (dostęp - 11.2022r.)

7. https://www.pit.pl/ulga-termomodernizacyjna/odlicz-fotowoltaike-i-pompe-ciepla-w-ramach-ulgi-termomodernizacyjnej-w-pit-1006532 (dostęp - 11.2022r.)

8. https://wysokienapiecie.pl/79009-rozliczanie-fotowoltaiki-2022-net-billing/ (dostęp - 11.2022r.)

9. https://www.rynekelektryczny.pl/moc-zainstalowana-fotowoltaiki-w-polsce/ (dostęp - 11.2022r.)

10. https://taiyangnews.info/business/european-residential-battery-storage-outlook/ (dostęp - 11.2022r.)

11. https://www.woodmac.com/news/opinion/europes-residential-energy-storage-market-to-expand-nearly-tenfold-this-decade/ (dostęp - 11.2022r.)

12. https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/109415/wzrosna-dotacje-na-domowa-fotowoltaike-i-magazyny-energii (dostęp - 11.2022r.)