Wybór lokalizacji mikroinstalacji PV na dachu czy na gruncie?
Ci którzy zdecydowali się na inwestycję w mikroinstalację PV i do tego posiadają dużą działkę obok domu, bardzo często zastanawiają się, czy zawsze miejsce tej instalacji jest na jego dachu. Niekiedy w takim przypadku warto zadać sobie pytanie, czy opcja montażu tej instalacji PV na gruncie nie jest lepsza? Albo jakie kryteria wyboru należy przyjąć, aby dobrze wybrać?
Wzrost popularności mikroinstalacji PV przydomowych na gruncie i innych obiektach niż dachy domów mieszkalnych w Polsce spowodowało m.in. ujednolicenie stawki VAT niezależnie od lokalizacji instalacji PV. Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – „Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw” ujednoliciła stawkę VAT z 23% do 8% dla urządzeń OZE montowanych poza budynkiem Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw.
W przypadku przydomowych instalacji prosumenckich inwestorzy nie muszą się obawiać o konieczność uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie z aktualnym prawem budowlanym, pozwolenia na budowę nie wymaga montaż urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW. Takie instalacje są mikroinstalacjami w rozumieniu ustawy o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. 2019 poz. 1524.
Ich montaż nie wymaga ani pozwolenia na budowę, ani zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzeni (MPZP - uchwalany przez radę gminy) lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (nawet gdyby tak było instalacja PV służy ochronie środowiska - zatem spełnia takie wymogi), czy też decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Ponadto wytwarzanie energii elektrycznej w takich instalacjach nie wymaga uzyskania koncesji ani wpisu do Rejestru Małych Instalacji OZE prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. 2019 poz. 2166 Ustawa z dnia 24 lutego 2020 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2020 poz. 293 Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. 2019 poz. 1524.
Inwestorzy nie muszą się również obawiać konieczności uzyskania decyzji środowiskowej. Ten obowiązek dotyczy instalacji fotowoltaicznych o powierzchni zabudowy większej niż 0,5 ha (powierzchnia mikroinstalacji PV o mocy 50 kWp zwykle nie przekracza powierzchni 3 arów) na obszarach objętych formami ochrony przyrody. Przyłączanie do sieci mikroinstalacji PV na gruncie, odbywa się na takich samych zasadach, jak w przypadku inwestycji PV zlokalizowanych na dachach budynków. Przyłączanie odbywa się w trybie zgłoszenia do operatora Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. 2019 poz. 2166 Ustawa z dnia 24 lutego 2020 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2020 poz. 293 Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. 2019 poz. 1524.
Czym się kierować przy wyborze?
Różnica ideowa montażu mikroinstalacji PV na gruncie oraz na dachu jest dla wszystkich oczywista. Systemy PV w przypadku montażu na dachu są mocowane do specjalnych wsporników na dachu, podczas gdy systemy do montażu na gruncie są wbudowane w fundament na poziomie gruntu lub wykorzystuje się systemy wbijane lub wkręcane w grunt. Przykłady kilku rozwiązań inwestycji można znaleźć na poniższych przykładach instalacji PV wykonanych przez firmę Flixenergy.
Jakie najważniejsze kryteria należy uwzględnić, aby podjąć właściwą decyzję? O tym w poniższej analizie. Oczywiście dyskusja niniejsza dotyczy jedynie przypadków, gdy inwestor posiada dużą działkę, ewentualnie rolników. Jednak wskazuje ona jednocześnie wady, czy też bardziej ograniczenia oraz zalety obu systemów montażowych.
Przykłady montażu mikroinstalacji PV na dachu oraz na gruncie – źródło www.flixenergy.pl
Mikroinstalacja PV na gruncie |
Mikroinstalacja PV na dachu |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Czynniki za i przeciw systemu mikroinstalacji PV zamontowanej na gruncie i na dachu
Najważniejszym czynnikiem przemawiającym za wyborem mikroinstalacji PV zamontowanej na gruncie jest to, że możemy ją ustawić w dowolny sposób we właściwym kierunku (południowym), pod optymalnym kątem. Nie ma tutaj żadnych ograniczeń wynikających przykładowo z wielkości, czy typu oraz nośności naszego dachu. Oczywiście tutaj również konstrukcja stelaży i zamontowanych modułów nie powinna być zacieniona przez sąsiadujące budynki, czy rzędy sąsiednich modułów PV. Konieczne jest właściwe ulokowanie mikroinstalacji na gruncie, gdzie są wysokie krzewy, czy małe drzewa, które mogą powodować zacienienie.
Idealny kąt i azymut nie jest jedyną rzeczą, która sprawia, że moduły PV montowane na gruncie są najczęściej bardziej wydajne niż te montowane na dachu. Praca modułów PV w warunkach możliwości przepływu powietrza pod nimi zapewnia im chłodzenie, co oznacza, że moduły PV wytwarzają w takich warunkach więcej energii. Moduły np. na dachu skośnym pracują w gorszych warunkach. Ulegają intensywnemu nagrzewaniu, gdy pod modułami jest wąska przestrzeń powietrza. Mając dodatkowo obok siebie np. nagrzaną blachodachówkę dają średnio 10-15% mniej energii niż moduły PV pracujące w niższej temperaturze, gdzie możliwa jest efektywna cyrkulacja powietrza.
Nie możemy zapomnieć o prostocie montażu w obu przypadkach. W przypadku mikroinstalacji PV na gruncie niezbędny będzie oczywiście droższy system mocowania modułów fotowoltaicznych przeznaczony do instalacji na gruncie, powiększony o elementy mocowania do gruntu. Jednak sama czynność mocowania i przyłączania odbywa się w znacznie bardziej dogodnych warunkach, bez prac na wysokościach. Stelaże pod moduły fotowoltaiczne wykonane są najczęściej z solidnej konstrukcji ocynkowanej stali lub aluminium. Nie ma tutaj konieczności ograniczenia masy konstrukcji montażowej ze względu na nośność dachu. Taki dobór materiałów daje pewność, że stelaż jest odporny na korozję i działanie czynników atmosferycznych. System mikroinstalacji PV na gruncie będzie też łatwiej rozbudować w porównaniu do instalacji PV zamontowanej na dachu.
Kolejnym atutem mikroinstalacji PV montowanej na gruncie jest niewątpliwie łatwa dostępność podczas eksploatacji modułów PV. W każdej chwili można podejść do instalacji, dokonać konserwacji, pomiarów diagnostycznych, czy mycia bez większych komplikacji i zastosowania specjalnego sprzętu do pracy na wysokościach. Zaleca się myć moduły PV raz w roku, co w przypadku instalacji na dachu jest znacznie bardziej uciążliwe dla właściciela i często wiąże się z koniecznością zatrudnienia wyspecjalizowanej firmy Flizikowski J. Mroziński A.: Inżynieria instalacji fotowoltaicznych. Monografia pod redakcją A. Mrozińskiego. Wydawnictwo Grafpol. ISBN: 978-83-64423-40-6, Bydgoszcz 2016Mroziński A.: Poradnik dobrych praktyk wdrażania instalacji odnawialnych źródeł energii. Wydawnictwo 1studio.pl Arkadiusz Bartnik, ISBN 978-83-943206-0-7, Bydgoszcz 2015www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/100331/grunt-pod-instalacje-fotowoltaiczna-o-czym-musi-pamietac-inwestorwww.unboundsolar.com/blog/ground-mount-vs-roof-mount-racking.
Niektórzy inwestorzy zwracają uwagę na ingerencje systemów montażowych w połać dachu jeśli nie jest to system balastowy. Oczywiście należy ich uspokoić, że obecne systemy montażowe tego typu posiadają wieloletnie gwarancje i zasadniczo nie może dojść do przecieków dachu spowodowanych zastosowaniem takiego systemu. Nie mniej jednak jeśli cokolwiek będziemy robili z dachem domu, na którym zamontowano instalacje PV (prace renowacyjne powierzchni dachu, nałożenie na dach nowej warstwy papy itp.), nawet jeśli to będzie również konstrukcja balastowa - taką instalacje będzie trzeba zdemontować.
Reasumując zakładany czas eksploatacji dachu najczęściej jest zbliżony do czasu życia modułów PV. Warto zawczasu przemyśleć jak będą wyglądały prace serwisowe dachu przez kilkadziesiąt lat. Warto przemyśleć, czy dach nie jest „za stary” w relacji do montowanej instalacji PV. Czy za dekadę nie pojawi się konieczność jego naprawy, która będzie wymagała demontażu instalacji PV. Wszelkie działania typu montaż i demontaż instalacji PV oczywiście nie spowodują jej uszkodzenia. Na pewno jednak nie będą dla niej to działania obojętne jeśli nie będzie to przeprowadzane przez wyspecjalizowaną firmę.
Warto też zdawać sobie sprawę, że nie na każdym dachu instalację PV można zamontować z punktu widzenia jego nośności. Podobne dylematy będziemy mieli z system gruntowym biorąc pod uwagę rodzaj gruntu. W przypadku gruntu piaszczystego i bardzo niestabilnego nie będziemy mogli zastosować sytemu wbijanego czy wkręcanego. Konieczne może być zastosowanie systemu opartego na lekkiej podmurówce lub z wykorzystaniem prefabrykatów betonowych.
Niewątpliwym atutem instalacji PV zamontowanej na dachu jest fakt wytwarzania energii na zasilanym obiekcie. Gdy rozpowszechnią się systemy PV zintegrowane z dachem czy elewacją budynków (BIPV) pewnie nie będziemy już tego typu analiz prowadzić, ponieważ nowe budynki coraz częściej będą projektowane z wykorzystaniem implikowanych systemów PV (dachówki PV, elewacje PV itp.). Na tę jednak chwilę analizujemy tylko systemy PV „dołączone” do obiektów, czy budynków (BAPV).
Podsumowując dla założonego przypadku inwestycji w mikroinstalację PV z dużą działką nasza decyzja powinna być poprzedzona dokładną analizą. Instalacja na gruncie będzie tym bardziej uzasadniona gdy okaże się, że potrzebujemy dla naszego domu większej instalacji PV na poziomie 10kW, którą z wielkimi problemami możemy zmieścić na dachu. Dla wielu inwestorów czynnikiem negującym montaż instalacji PV na gruncie swojej działki zamiast na dachu będzie kwestia estetyki oraz fakt zajmowania cennej powierzchni, która mogłaby być wykorzystana na inne cele.
Podsumowanie
Zalety i ograniczenia mikroinstalacji PV zamontowanej na gruncie
Zalety |
Ograniczenia |
|
|
Zalety i ograniczenia mikroinstalacji PV zamontowanej na dachu
Zalety |
Ograniczenia |
|
|
Literatura
-
Flizikowski J. Mroziński A.: Inżynieria instalacji fotowoltaicznych. Monografia pod redakcją A. Mrozińskiego. Wydawnictwo Grafpol. ISBN: 978-83-64423-40-6, Bydgoszcz 2016
-
Mroziński A.: Poradnik dobrych praktyk wdrażania instalacji odnawialnych źródeł energii. Wydawnictwo 1studio.pl Arkadiusz Bartnik, ISBN 978-83-943206-0-7, Bydgoszcz 2015
-
Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. 2019 poz. 2166
-
Ustawa z dnia 24 lutego 2020 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2020 poz. 293
-
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. 2019 poz. 1524
-
www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/100331/grunt-pod-instalacje-fotowoltaiczna-o-czym-musi-pamietac-inwestor
-
www.unboundsolar.com/blog/ground-mount-vs-roof-mount-racking
Ekspert ds OZE - dr inż. Adam Mroziński
Dr inż. Adam Mroziński - naukowiec, działacz na rzecz biznesu, dydaktyk.
Dr inż. Adam Mroziński - naukowiec, wspiera rozwój relacji uczelnia-biznes, dydaktyk. Autor patentów z zakresu ekologii i OZE nagradzanych na wystawach krajowych i międzynarodowych. Wykładowca Politechniki Bydgoskiej, Wydział Inżynierii Mechanicznej oraz Dyrektor Centrum Kompetencji - Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii na PB
więcej informacji o autorze
Kontakt
Dział techniczny
Nasi handlowcy:
Ciasteczka
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Polityka Prywatności i Polityka CookiesAkceptuj