Najczęstsze błędy popełniane podczas montażu klimatyzatorów

Wprowadzenie

Klimatyzacja dobrze zamontowana i prawidłowo użytkowana jest teraz bezpiecznym oraz efektywnym systemem schładzania pomieszczeń mieszkalnych. Obecnie jest na rynku sporo możliwości technicznych montażu klimatyzacji począwszy od rozwiązań mobilnych po stacjonarne, ścienne, kasetonowe, podłogowe i inne. Trzeba zatem wybrać odpowiednie rozwiązanie konstrukcyjne (wariant techniczny) do swoich warunków. Przykładem może być tutaj oszacowanie hałasu klimatyzatora. Decydując się na jednostkę kompaktową, należy wziąć pod uwagę wyższy poziom hałasu wytwarzany przez urządzenie. W pozostałych przypadkach trzeba konkretny model klimatyzatora danego typu przymierzyć do swojego wnętrza. Ta decyzja ma wymiar finansowy. Klimatyzatory emitujące niski poziom dźwięków zwykle mają wyższą cenę. Jednak nie jest to regułą. W celu ograniczenia propagacji hałasu należy uciec się do działań aranżacyjnych i zastosować sposoby na tłumienie i rozpraszanie fali dźwiękowej w naszym domu [7][8][9][10].

Reasumując to wszystko to bardzo rozległy aspekt do opisywania, zatem w niniejszym artykule skupimy się na najważniejszych aspektach projektowych, montażowych oraz eksploatacyjnych. Zatem jakich błędów nie popełniać?

Rys. 1. Szerokie techniczne możliwości klimatyzowania naszych pomieszczeń [1]

2. Błędy podczas doboru i projektowania systemu klimatyzacji

1. Błąd niedoszacowania albo przewymiarowania klimatyzatora

Jeśli zaprojektowany system klimatyzatora jest zbyt mały, po włączeniu będzie działał bez przerwy. Spowoduje to przeciążenie systemu, powodując jego szybsze zużycie i częstsze awarie. Niedoszacowany system będzie miał trudności lub nawet nie będzie w stanie podnieść/obniżyć temperatury w pomieszczeniu do pożądanego poziomu, powodując duży dyskomfort i frustrację użytkowników.

Przewymiarowany z kolei klimatyzator będzie nadal włączał się i wyłączał, powodując przedwczesne uszkodzenie sprężarki i innych elementów wewnętrznych. Spowoduje to również potencjalną szybszą awarię systemu i skrócenie oczekiwanej żywotności klimatyzatora. System będzie niestabilny. Urządzenie będzie również „dmuchać” gorącym/zimnym powietrzem, a następnie zatrzymywać się tworząc niespójne i niewygodne środowisko temperaturowe wewnętrzne w pomieszczeniach [3][4][6][10].

2. Wybór najtańszego wykonawcy i produktu

Rzecz w zasadzie powtarzająca się w każdego typu instalacji, czy to PV oraz pompy ciepła. Patrząc na cenę klimatyzatora kuszący jest wybór rozwiązania budżetowego – bo po co przepłacać? To jednak z reguły ogromny błąd, bo najtańszy wykonawca oraz dostarczany klimatyzator to prawie zawsze najniższa jakość i wyższe konsekwencje potencjalnych błędów. Zamontowanie klimatyzacji nie jest prostą sprawą i sama instrukcja nie wystarcza, by później urządzenie działało tak, jak należy. Istotna jest nie tylko wiedza na temat danego klimatyzatora, ale również specjalne uprawnienia. Obecnie do zamontowania klimatyzatora typu split potrzebny jest odpowiedni certyfikat, który potwierdza przeszkolenie montera w związku z obrotem czynnikami chłodniczymi [8][9][10].

3. Błędy montażowe

1. Nieprawidłowe umiejscowienie jednostki zewnętrznej i wewnętrznej

• Lokalizacja jednostki zewnętrznej. To od niej w dużej mierze zależy sprawność działania całego systemu. Jeżeli zamontujemy ją na ścianie, która przez większość dnia jest wystawiona na działanie słońca, musimy liczyć się z tym, że efektywność klimatyzacji będzie spadać w zawrotnym tempie. Jednostkę zewnętrzną najlepiej umieścić na ścianie północnej lub w cienistej przestrzeni. Nie zapominajmy również o zapewnieniu jej odpowiedniej podstawy i stabilnego mocowania, tak aby nie poruszała się w trakcie pracy – mogłoby to powodować usterki. Jeżeli montujemy jednostkę zewnętrzną blisko gruntu, należy umieścić ją na cokole, który zabezpieczy urządzenie przed niekorzystnymi czynnikami, jak np. piasek, błoto, deszcz, śnieg czy suche, opadłe liście. O ile montaż jednostki zewnętrznej w zacienionym miejscu będzie sprzyjał skutecznemu działaniu klimatyzacji, o tyle zbyt intensywne zacienianie i chronienie urządzenia przyniesie wprost odwrotny skutek. Nie należy zanadto zasłaniać zewnętrznej części klimatyzatora – na przykład poprzez sadzenie w niewielkiej odległości gęstych krzewów czy drzew – ponieważ w ten sposób oprócz ochrony przed słońcem blokujemy również swobodny przepływ powietrza. To z kolei będzie sprzyjało przegrzewaniu się jednostki.

• Prawidłowe mocowanie jednostki zewnętrznej. Niewłaściwie przytwierdzona jednostka zewnętrzna będzie wytwarzać wibracje nasilające hałas podczas pracy. Niedopuszczalny jest też brak amortyzacji w punktach styku aparatury z konstrukcją stalową podstawy nośnej. Luzy montażowe przenoszą naprężenia na instalację, która może ulec rozszczelnieniu.

Rys. 2. Przykład wymogów co do umiejscowienia jednostki zewnętrznej: należy umieścić w takim miejscu, aby wlot i wylot powietrza nie był blokowany, z dala od źródeł gazu oraz narażonych na silne zabrudzenia, a także by nie przeszkadzała (hałas i wydmuchiwane ciepłe powietrze) ludziom i zwierzętom. W przypadku jednostki wewnętrznej podłoże powinno być stabilne a miejsce powinno być oddalone co najmniej o 1 metr od innych urządzeń elektrycznych [12]

• Zapewnienie odprowadzania kondensatu. Podczas schładzania powietrza w klimatyzatorze powstają skropliny, które są systematycznie usuwane na zewnątrz. Kondensat może być odprowadzany do kanalizacji – wówczas podłączamy rurkę np. do odpływu w umywalce. W takiej sytuacji musimy upewnić się, że podłączenie jest szczelne, tak by nieprzyjemne zapachy z rur kanalizacyjnych nie przedostawały się do klimatyzatora i nie psuły nam powietrza w całym domu. Drugim sposobem odprowadzania skroplin jest rurka zamocowana na ścianie zewnętrznej budynku. W tym przypadku warto upewnić się, że rurka ma odpowiednią długość: jeżeli będzie za krótka i w dodatku umieszczona za wysoko, woda będzie spływać po elewacji, tworząc na niej nieestetyczne zacieki.

• Poprawna lokalizacja jednostki wewnętrznej. Umiejscowienie jednostki znajdującej się wewnątrz pomieszczenia również musi być przemyślane. Klimatyzator powinien być zamontowany w taki sposób, by wydobywające się z niego chłodne powietrze nie „dmuchało” bezpośrednio na domowników. Powoduje to spory dyskomfort, nie wspominając już o ryzyku przeziębienia lub innych dolegliwości zdrowotnych. Urządzenie nie może być zatem skierowane w stronę miejsc, w których najczęściej przesiadujemy, np. na kanapę, łóżko, fotel czy stół w jadalni. Żeby dane pomieszczenie mieszkalne było skutecznie schłodzone, jednostka wewnętrzna klimatyzatora powinna być umieszczona w pobliżu okien, gdyż to one generują najwięcej ciepła w letnie dni.

2. Błędy popełniane w zakresie wykonywania armatury klimatyzacji

Tutaj można by mnożyć wytyczne. Ale skupiając się na najważniejszych. Wykonanie tzw. pułapek olejowych jest obowiązkowe w sytuacji gdy jednostka zewnętrzna jest montowana powyżej jednostki wewnętrznej. Położenie instalacji o długości/wysokości przekraczającej wartości dopuszczalne dla danego klimatyzatora skutkuje zazwyczaj spadkiem mocy chłodniczej klimatyzatora zaburzeniem jego prawidłowej pracy. Jeżeli instalacja klimatyzacyjna jest mało wydajna, to czasami może to być wina nieprawidłowo wykonanego podłączenia. Dotyczy to zarówno połączeń pod jednostką wewnętrzną, jak również przy zaworach agregatu zewnętrznego. W obu przypadkach mogą występować ubytki czynnika chłodniczego. W każdym z powyższych przypadków będziemy mieć do czynienia z nadmierną eksploatacją agregatu przy jednoczesnym niedostatku pożądanego efektu klimatyzacyjnego.

4. Błędy popełniane podczas eksploatacji klimatyzatorów

1. Dbanie o czystość elementów klimatyzatora

Najczęstszym i brzemiennym w najpoważniejsze skutki, błędem jest zbyt rzadkie czyszczenie jednostki wewnętrznej klimatyzatora. Dbanie o czystość urządzenia daje gwarancję, że infekcje dróg oddechowych mieszkańców nie będą pochodzić od bakterii zagnieżdżonych wewnątrz klimatyzatora. Poniżej przestawiamy elementy klimatyzatora, o które należy bezwzględnie zadbać [1][2][3][9][10][11][13]:

• Czyszczenie/wymiana filtrów. Istnieją dwa sposoby użytkowania filtrów. Stosuje się wkłady jednorazowe i wielokrotnego użytku. Jednorazowe należy wymieniać zgodnie z zaleceniami producentów. Należą do nich filtry węglowe i katechinowe. Filtry wielorazowego użytku poddaje się czyszczeniu. Elektrofiltry można myć ciepła wodą o temperaturze nieprzekraczającej 50 stopni. Filtry z włókniny można odkurzać mechanicznie, strząsając zanieczyszczenia lub odsysając odkurzaczem. Regularna dezynfekcja, mycie i wymiana filtrów to konieczność, jeśli chcemy, by w instalacji klimatyzacyjnej nie namnażały się grzyby i bakterie. Filtry zapobiegają przedostawaniu się do pomieszczenia pyłu, drobin kurzu i pozostałych zanieczyszczeń. Jeśli zbyt długo nie były one wymieniane, rozprowadzają zgromadzony na nich brud po całym domu, a w ten sposób zanieczyszczenia dostają się do naszych płuc. Ponadto wilgoć, która wydobywa się z klimatyzacji podczas jej pracy, może dostać się do zapchanych filtrów, tworząc idealne warunki do rozwoju mikroorganizmów i tworzenia się przykrych zapachów.

Rys. 3. Utrzymanie czystości elementów klimatyzatora to dbanie o nasze zdrowie [2]

• Czyszczenie tacy na skropliny. Umieszczona jest pod parownikiem. Spływa tam woda wytrącona z atmosfery pod wpływem różnicy temperatur. Ciepło i wilgoć stwarzają idealne warunki dla rozwoju flory bakteryjnej. Tacę trzeba często myć przy pomocy środka antybakteryjnego. A po pierwszym czyszczeniu należy umieścić tam kostkę z chemikaliami uniemożliwiającą bytowanie bakterii i wirusów.

• Czyszczenie lameli parownika. Lamele parownika stanowią idealny habitat dla mikrobów. Czyści się je łagodnymi środkami chemicznymi, polewając lamele od góry. Spływający preparat odkaża powierzchnię wymiennika.

• Czyszczenie wnętrza skraplacza. Jednostka zewnętrzna narażona jest na zanieczyszczenie o większej intensywności, dlatego chłodnicę należy czyścić dość często i dokonywać okresowych inspekcji.

2. Stosowanie odpowiednich parametrów pracy

Poza dbaniem o czystość ważna jest właściwa eksploatacja w zakresie ustawianych parametrów pracy klimatyzatora. Nagminną praktyką, która wpływa destabilizująco na mieszkańców i zwiększa pobór energii, jest otwieranie okien w trakcie pracy klimatyzacji. Z powodów zdrowotnych, różnica temperatur pomiędzy pomieszczeniem a zewnętrzem nie powinna przekraczać 5-6 stopni Celsjusza. Natomiast wchodząc do pokoju, nie należy, powodowani subiektywnymi odczuciami, zwiększać siły chłodzenia systemu. Szczególnie jeśli wewnątrz znajdują się inni użytkownicy. Naraża to ich na szok termiczny.

Pamiętajmy również, że sama klimatyzacja nie zastąpi nam dobrego systemu wentylacyjnego, może być jedynie dodatkiem do niego. Klimatyzator jedynie schładza powietrze, które cyrkuluje w danym pomieszczeniu. Abyśmy mogli cieszyć się świeżym powietrzem i efektywną pracą klimatyzacji, potrzebujemy osobnego systemu wentylacji, który również musi działać bez zarzutu. W przeciwnym wypadku przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu przez dłuższy czas stanie się niekomfortowe.

3. Regularny i profesjonalny serwis

Jeśli klimatyzacja ma służyć przez długie lata, nie ulegając poważnym awariom, trzeba regularnie, dwa razy w roku, zamawiać serwis w firmie specjalistycznej, która dokona przeglądu pod fachowym okiem specjalistów. Klimatyzatory stają się coraz powszechniejsze. Łatwość dostępu do urządzeń nawet w marketach budowlanych sprawia, że montaż czasami wykonują osoby przypadkowe. Wtedy można spotkać skraplacz klimatyzatora tłoczący powietrze wprost na ścianę, źle wykonane kołnierze połączeniowe rur z czynnikiem, których nieszczelność powoduje ulatnianie się gazu chłodniczego, czy brak odpowiedniej izolacji linii z czynnikiem chłodniczym. Elementy i podzespoły klimatyzatora, które najczęściej ulegają awarii to elektronika, czujniki, silnik wentylatora, zawory i cewki oraz sprężarka.

Rys. 4. Profesjonalny serwis zgodny z dokumentacją urządzenia to podstawa wieloletniej eksploatacji

5. Podsumowanie

Pokazaliśmy Państwu, że poprawa jakości powietrza i zwiększenie poczucia komfortu domowników to główne zalety klimatyzacji w domu. Aby jednak uzyskać taki efekt, trzeba najpierw wybrać odpowiedni klimatyzator, dopasowany do pomieszczenia i prawidłowo go zamontować. Nawet pozornie niewielkie błędy montażowe mogą sprawić, że klimatyzacja stanie się nieskuteczna, mało wydajna i bardziej podatna na przegrzewanie, czy uszkodzenia.

Źródła

1. https://www.klimatyzacja.pl/artykuly/klimatyzacja/artykuly/bledy-popelniane-przy-wyborze-montazu-i-uzytkowaniu-klimatyzacji (dostęp 04.2023r.)

2. https://iceblast.com.au/common-air-conditioning-mistakes/ (dostęp 04.2023r.)

3. https://jerrykelly.com/10-air-conditioner-mistakes-to-avoid-if-you-want-to-keep-your-air-conditioner-running-strong/ (dostęp 04.2023r.)

4. https://www.advancedcleanair.com.au/top-air-conditioner-installation-mistakes-to-avoid-by-experts/ (dostęp 04.2023r.)

5. https://www.familyhandyman.com/list/air-conditioning-mistakes-you-can-avoid/ (dostęp 04.2023r.)

6. https://swatt.pl/pl/SWATT_WIEDZY/abc-klimatyzacji/jakich-bledow-unikac-podczas-montazu-klimatyzacji (dostęp 04.2023r.)

7. https://lepiej.tauron.pl/styl-zycia/piec-bledow-ktore-popelniaja-uzytkownicy-klimatyzacji/ (dostęp 04.2023r.)

8. https://www.caligo.pl/montaz-klimatyzacji-5-bledow-ktorych-trzeba-sie-wystrzegac/ (dostęp 04.2023r.)

9. https://budujemydom.pl/instalacje/wentylacja-i-klimatyzacja/a/13175-montaz-klimatyzatora-bledy-wykonawcze (dostęp 04.2023r.)

10. https://dom.wp.pl/najczesciej-popelniane-bledy-w-montazu-klimatyzacji-6098119320355969a (dostęp 04.2023r.)

11. https://muratordom.pl/instalacje/wentylacja-i-klimatyzacja/9-najgorszych-bledow-ktore-popelniaja-uzytkownicy-klimatyzacji-w-domu-aa-Q6Hg-rsQ9-16nW.html (dostęp 04.2023r.)

12. https://www.wentylacyjny.pl/1844-2-2-klimatyzacja-w-domu--wszystko-co-musisz-wiedziec.html (dostęp 04.2023r.)

13. https://www.klimatyzacja.pl/artykuly/klimatyzacja/artykuly/nieprzyjemny-zapach-z-klimatyzacji-w-domu-co-oznacza-i-jak-temu-zapobiec (dostęp 04.2023r.)