Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da?

Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da?

Mój Prąd 5.0 ma wystartować kwietnia 2023. Tak poinformowali przedstawiciele Rządu. Wg tych doniesień w nowej edycji programu Mój Prąd 5.0 dofinansowanie będzie dotyczyć nie tylko fotowoltaiki, ale też pomp ciepła oraz kolektorów solarnych. Co wiadomo więcej o Moim Prądzie 5.0? Czy zmieniają się warunki dopłat? Jaka będzie wysokość dofinansowania?

Wprowadzenie – koniec Mojego Prądu 4.0

Wnioski o dofinansowanie fotowoltaiki w ramach programu Mój Prąd 4.0 można było składać do 31 marca. Jednak pieniądze skończyły się szybciej niż sądzono. Już 17 marca NFOŚiGW podał na swojej stronie, że czwarty nabór wniosków o dofinansowanie w programie priorytetowym Mój Prąd został zamknięty z powodu wyczerpania się budżetu przewidzianego na wypłaty dotacji. W ramach tej edycji złożono ponad 60 tys. wniosków na kwotę prawie 404 mln zł. Rządowi udało się więc wydać wszystkie planowane pieniądze. Udało się to tylko dzięki zwiększeniu dopłat w grudniu. Pierwotnie 4-ta edycja miała się skończyć właśnie grudniu, ale okazało się, że rozdzielono tylko część budżetu. Do rozdania zostało jeszcze ok. 274 milionów złotych. Rząd musiał więc szybko zwiększyć wysokość dopłat. W marcu 2023 roku liczba zgłoszeń wynosiła ok. 4 tys. tygodniowo. Ale w porównaniu do poprzedniej edycji programu, było to niewiele. W trzeciej edycji programu 2-3 tys. wniosków składano w ciągu jednego dnia. Trzeba pamiętać, że to są unijne pieniądze, które trzeba było wydać. Dobrze więc, że rząd zdecydował się podnieść wysokość dopłat, aby wydać całość funduszy zarezerwowanych na ten cel z działania REACT EU [7][8][10].

Na co wydawano pieniądze? Ostatecznie, wśród 60 230 złożonych wniosków, 2 304 dotyczyło magazynów energii elektrycznej, 2 676 magazynów ciepła, 1 937 systemów zarządzania energią HEMS/EMS [3].

Ostania edycja była wyjątkowa pod względem kwot, jakie NFOŚiGW oferował osobom składającym wnioski o dotacje. Zwiększony też został zakres świadczeń – poza fotowoltaiką, klienci mogli starać się o dofinansowanie do magazynów energii, magazynów ciepła i systemów HEMS. Program miał być bodźcem do zainwestowania w fotowoltaikę po zmianie prawa oraz miał motywować do inwestycji w magazyny energii. Czy spełnił pokładane nadzieje? Cóż nie cieszył się dużym zainteresowaniem, czego wydaje się powodem była m.in. zmiana systemu rozliczeniowego na net-billing. Liczba inwestycji w magazyny energii w Polsce ostatecznie nie „powala też na kolana”. To nadal zbyt drogie rozwiązanie dla przeciętnego polskiego prosumenta mimo podniesienia dotacji [4][5][8][10].

Nie jesteśmy przekonani do net billingu. Stary system wsparcia net meteringu oparty na opuście i na oddawanych do „wirtualnego magazynu” kilowatach z PV był zrozumiały i wg Kowalskiego po prostu przewidywalny. System taki jednak obciążał nasze kiepskie sieci energetyczne. Trzeba było go zmienić. Pisaliśmy już o tym na tym blogu.

W nowym "pieniężnym" systemie każdy prosument ma „wirtualny rachunek”, w której zbiera pieniądze za sprzedany prąd i wydaje z niego na zużywaną energię. Póki stawki za sprzedaż prądu do sieci są wyższe, niż za zużycie jest ok. 😊. Jednak jeśli spadną, opłacalność inwestycji w PV w net-billingu również się obniży. Dodatkowo o w 2024 roku wejdzie w życie rewolucyjna zmiana. Nowy system dla „net-billingowców” nie będzie się opierał na miesięcznej średniej cenie prądu, ale godzinowo będzie zależny od chwili sprzedaży i chwili zużycia. Bardzo powszechną sytuacją będzie więc układ w którym operatorzy sieci będą kupowali tani prąd od prosumentów w ciągu dnia, a drożej będą go odsprzedawać w ciągu nocy. To z pewnością wydłuży okres zwrotu z inwestycji. Z drugie jednak strony posiadacze magazynów energii i PV mogą w takim systemie bardzo zyskiwać sprzedając tanio wyprodukowaną energię z PV w okresie wieczornym [2][4][10].

Mój Prąd 5.0 – co nowego?

Na razie mam tylko zapowiedzi i to przy okazji działań i akcji przedwyborczych. Mój Prąd 5.0 będzie skierowany tak jak dotychczas do osób fizycznych, które pragną zaspokajać własne potrzeby energetyczne, obniżyć koszty ogrzewania i energii elektrycznej, poprzez instalację fotowoltaiczną na dachach własnych domów jednorodzinnych. Co do wysokość dotacji wiadomo tylko, że maksymalna kwota dofinansowania ma wynieść 58 tys. zł. Przypomnijmy, że w ostatniej edycji programu Mój Prąd 4.0 było to (po grudniowej podwyżce stawek wynikające z inflacji) maksymalnie 31 tys. zł. Nie ma jeszcze ostatecznej informacji, jak duży to będzie budżet. Prawdopodobnie będą wykorzystywane niewydane dotychczas środki z obecnej perspektywy. Gdy skończą się pieniądze z obecnej unijnej perspektywy finansowej, powinny je zastąpić już nowe, z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko itp. [2][3][5][6][11][12].

Póki co wsparcie z programu Mój Prąd finansuje do 50% kosztów instalacji. To się raczej nie zmieni. Nowinka z pompami ciepła to spora nowość. Dotychczas Mój Prąd nie wspierał montażu pomp ciepła, chyba że beneficjent zamontował pompę ciepła do c.w.u. ze zintegrowanym zasobnikiem, który można było zakwalifikować jako magazyn ciepła i złożyć w ramach tego samego wniosku jako dodatkowy element inwestycji. Jaka dotacja będzie na pompy ciepła? Raczej zostaną skopiowane rozwiązania z programu Czyste Powietrze. Rząd nie będzie eksperymentował. Choć wskazane byłoby uwzględnić ogromną inflację, która panuje w naszym kraju. Tu rozpiętość dofinansowania wynosi póki co od 4,4 tys. zł w przypadku pompy powietrze-powietrze po aż 28 tys. zł przy gruntowej pompie ciepła. Dotacja do najpopularniejszej pompy powietrze-woda wynosi 12,6 tys. zł. Poziom dofinansowania prawdopodobnie uzależniony zostanie też od efektywności urządzenia [2][3][5][6].

Oczywiście planowana dotacja będzie tylko dla prosumentów działających w systemie net billing, a więc według wartości energii wprowadzonej do sieci i pobranej z sieci. Kto będzie chciał skorzystać z Mojego Prądu 5.0 i dobrać do fotowoltaiki, którą już wcześniej zamontował, inne urządzenia, np. magazyn energii czy pompę ciepła, będzie musiał zrezygnować z rozliczania na zasadach opustów czyli net meteringu. W ostatniej edycji programu za przejście na net-billing premia wynosiła 3 tys. zł. Czy tak teraz tez będzie - zobaczymy.


Co nam dał cały program Mój Prąd w Polsce?


„Mój Prąd” to jeden z największych w Europie programów finansowania mikroinstalacji fotowoltaicznych dla osób fizycznych, które wytwarzają energię elektryczną na własne potrzeby. Wg przeprowadzonych analiz każdy 1 zł publicznych dotacji przyznanych w ramach I i II edycji programu Mój Prąd przyczyniał się do powstania w polskiej gospodarce inwestycji o wartości 5,16 zł. Z kolei dla III edycji programu efekt ten wyniósł już 8,38 zł wartości inwestycji. Nawet jeśli weźmiemy pod uwagę, że beneficjenci programu równocześnie wykorzystywali inne elementy wsparcia publicznego (np. możliwość odliczania ulgi termomodernizacyjnej od podatku), to i tak „dźwignia” pobudzania rynku poprzez omawiane dotacje jest bez wątpienia znacząca [1]][12].

Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da?

Program spowodował rozwój branży PV w Polsce. Liczba jednorocznych pełnoetatowych miejsc pracy generowanych przez budowę instalacji PV w ramach programu Mój Prąd wyniosła ok. 37 tysięcy w latach 2019–2021. Można zatem przyjąć, że w każdym roku trwania programu w polskiej gospodarce przeciętnie pojawia się popyt na ok. 12 tysięcy tego typu miejsc pracy [7].

Aby utrzymać te miejsca na stałe, należałoby co roku instalować ok. 750 MW prosumenckich instalacji PV. W tym kontekście warto podkreślić, że etaty związane z utrzymaniem instalacji PV mają charakter trwały (w czasie życia instalacji, obecnie określonym przez ekspertów na 29 lat), a więc ich liczba będzie sukcesywnie rosnąć wraz z nowymi inwestycjami [7].

Co dały nam wszystkie programy Mój Prąd? Na koniec 2022 r. do sieci elektroenergetycznych przyłączonych było ponad 1,2 mln mikroinstalacji, których łączna moc zainstalowana wyniosła ponad 9,3 GW, przy czym 99 procent z nich to instalacje fotowoltaiczne. W całkowitej liczbie mikroinstalacji zdecydowanie dominują te użytkowane przez prosumentów. Jednocześnie instalacje prosumenckie obejmują 96% ogółu mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach. W 2022 roku mikroinstalacje wprowadziły do sieci dystrybucyjnych prawie 5,8 TWh energii, tj. o 109% więcej niż w 2021 roku [9][12].


Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da? Rys. Przyrost liczby mikroinstalacji w latach 2018-2022 w podziale na instalacje prosumenckie i nie-prosumenckie. Źródło: URE [9] [12]


Rozwój energetyki w skali mikro, przede wszystkim tej prosumenckiej, nie wyhamował nawet podczas pandemii.

Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da? Rys. Ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnych przez mikroinstalacje w latach 2018-2022 w podziale na instalacje prosumenckie i nie-prosumenckie (TWh) [9][12]

W ślad za przyrostem mocy zainstalowanej wzrasta produkcja energii. W 2022 roku wytwórcy energii w mikroinstalacjach wprowadzili do sieci dystrybucyjnych prawie 5,8 TWh energii. To ponad dwukrotnie więcej niż w 2021 r. Wprowadzenie takiej mocy mikroinstalacji do systemu elektroenergetycznego wymaga pilnego dostosowania infrastruktury sieciowej [9][12].

Mój Prąd 5.0 - dla kogo i na co? I co nam to da? Rys. Przyrost mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach OZE w latach 2018-2022 ogółem (w GW). Źródło: URE [9] [12]

Polska sieć elektroenergetyczna nie jest gotowa na przyjęcie tylu prosumentów, ilu mamy. Nasza infrastruktura jest przestarzała. To wina wszystkich ostatnich rządów w Polsce. 90% linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia w Polsce miało ponad 10 lat, w tym 43 % – 40 lat i więcej. Ponad połowa transformatorów sieciowych, stacji i rozdzielni elektroenergetycznych, została wybudowana ponad 30 lat temu. Na 1 tys. km kw. powierzchni Polski przypada tylko 41 km sieci elektroenergetycznej! W Niemczech jest to 100 km, a w Szwajcarii nawet 161 km. Mamy najniższy wskaźnik sieci podziemnych elektroenergetycznych [10]. To wszystko nie pozwala popatrzeć optymistycznie na dalszy rozwój OZE. Trzeba zmiany i inwestycje w sieci energetyczne przyśpieszyć!

Podsumowanie

Nabór w programie Mój Prąd 5.0 ma przyjąć formę naboru ciągłego. Oznacza to, że nowa edycja Mój Prąd najprawdopodobniej nie będzie miała wyznaczonej końcowej daty granicznej. Wg strony rządowej nowy program będzie „kompleksowym wsparciem w procesie przekształcania budynków jednorodzinnych w domy niskoemisyjne i efektywne energetycznie”. Ma to być odpowiedź na najczęściej zgłaszane potrzeby społeczne w Polsce – wysokie koszta ogrzewania i energii elektrycznej. Niezależnie od tego czy dziś dom ogrzewany jest gazem, peletem czy ciepłem systemowym, od kwietnia będzie można dokonać remontu i inwestycji, które pozwolą w znaczący sposób obniżyć koszty ogrzewania i energii elektrycznej. Czy uda się to Rządowi zrealizować? Na pewno kompleksowe przekształcania budynków mieszkalnych w Polsce w efektywne energetycznie, niskoemisyjne obiekty jest niezbędne!

Na pewno zmiany w zasadach programu “Mój Prąd” są niezbędne dla dalszego rozwoju branży mikroinstalacji OZE w Polsce. Wprowadzona zmiana systemu rozliczeń prosumenckich w kwietniu 2022 sprawiła, że sektor instalacji PV o mocy do 50 kW bardzo przyhamował. Nowe otwarcie w programie Mój Prąd w 2023 roku może sprawić, że zainteresowanie instalacjami PV i innymi wśród odbiorców indywidualnych znów się odbuduje.

Źródła

  1. https://mojprad.gov.pl/ (dostęp 03.2023r.)

  2. https://www.muratorplus.pl/biznes/prawo/moj-prad-5-0-dla-kogo-program-rusza-od-kwietnia-2023-nowe-warunki-doplaty-nie-tylko-do-fotowoltaiki-do-kiedy-jaka-wysokosc-dofinansowania-szczegoly-aa-A19Y-KKih-vHrz.html (dostęp 03.2023r.)

  3. https://wysokienapiecie.pl/84378-moj-prad-5-0-jakie-dofinansowanie/ (dostęp 03.2023r.)

  4. https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-duze-zmiany-w-rzadowym-programie-od-kwietnia-ruszy-na-nowych,nId,6672913 (dostęp 03.2023r.)

  5. https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/wydarzenia/moj-prad-50-z-duzymi-zmianami-nie-tylko-fotowoltaika-ale-rowniez-pompy-ciepla/hnhj2wm (dostęp 03.2023r.)

  6. https://termomodernizacja.pl/moj-prad-5-0-kolektory-sloneczne-i-pompy-ciepla/ (dostęp 03.2023r.)

  7. https://www.er.agh.edu.pl/media/filer_public/62/0f/620f5896-c458-496c-b8c5-965792ad60b9/agh_komunikat_1_2021_wplyw_programu_moj_prad.pdf (dostęp 03.2023r.)

  8. https://wysokienapiecie.pl/71088-doplaty-w-programie-moj-prad-4-0-nie-pomagaja-polacy-nie-kupuja-magazynow-energii/ (dostęp 03.2023r.)

  9. https://magazynfotowoltaika.pl/dwukrotny-wzrost-produkcji-energii-w-mikroinstalacjach/ (dostęp 03.2023r.)

  10. https://innpoland.pl/192206,moj-prad-kleska-urodzaju-te-pieniadze-trzeba-wydac (dostęp 03.2023r.)

  11. https://www.gov.pl/web/klimat/ruszy-kolejna-edycja-programu-moj-prad-50 (dostęp 03.2023r.)

  12. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Boom-na-fotowoltaike-hamuje-ale-Polacy-wciaz-chetni-na-prad-ze-slonca-8509519.html (dostęp 03.2023r.)

Ekspert ds OZE - dr inż. Adam Mroziński
Dr inż. Adam Mroziński - naukowiec, działacz na rzecz biznesu, dydaktyk.
Dr inż. Adam Mroziński - naukowiec, wspiera rozwój relacji uczelnia-biznes, dydaktyk. Autor patentów z zakresu ekologii i OZE nagradzanych na wystawach krajowych i międzynarodowych. Wykładowca Politechniki Bydgoskiej, Wydział Inżynierii Mechanicznej oraz Dyrektor Centrum Kompetencji - Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii na PB

więcej informacji o autorze
Zostań partenrem i sprzedawaj fotowoltaikę

Kontakt

Spytaj o bezpłatną wycenę lub umów się na spotkanie.

Zostaw nam swoje dane, a my oddzwonimy do Ciebie w przeciągu 24h. Nasz ekspert może przyjechać do Ciebie i omówić szczegóły przy ciepłej kawie i to całkowicie za darmo. Zapraszamy do kontaktu.

Flixenergy.pl

Zadzwoń lub napisz

784 530 148

kontakt@flixenergy.pl

 

Nasi handlowcy:

Ciasteczka


Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.

Polityka Prywatności i Polityka Cookies
Akceptuj
ładowanie strony...