Mój Prąd 4.0 – nowy nabór w I kwartale 2022 roku 4.0

Mój Prąd 4.0 - czyli „nie wypuszczaj prądu z domu”

Idea ustawodawca jest jasna. Nowa edycja programu ma dalej wspierać energetykę rozproszoną, ale przede wszystkim ma umożliwić zastąpienie „wirtualnego magazynu energii” jakim była dotychczas sieć elektroenergetyczna, magazynowaniem wytworzonej energii elektrycznej oraz ciepła i chłodu bezpośrednio u prosumenta. Potwierdzone zostały ogólnie znane treści medialne o Moim Prądzie 4.0, że zakres programu zostanie rozszerzony o takie elementy jak [1][2][3]:

1. Inteligentne systemy zarządzania energią w domu.

System inteligentnego domu to nie tylko tzw. komputer z odpowiednim oprogramowaniem, który może zarządzać oświetleniem, wentylacją, ogrzewaniem poprawiając komfort użytkowników w domu. System ten pełni również funkcje zarządzania rozdziałem i zużyciem energii elektrycznej w całym domu.

Rys. Idea inteligentnego systemu zarządzania energią

Instalacja fotowoltaiczna produkuje prąd tylko w dzień. Efektywne wykorzystanie wyprodukowanej energii może zależeć od dostarczania tej energii do odbiorników o dużym zapotrzebowaniu na energię (pralka, suszarka, zmywarka) podczas szczytu produkcji przez instalację fotowoltaiczną. Energia może być magazynowana w bojlerach wody użytkowej podgrzewanych pompami ciepła, bądź grzałkami elektrycznymi. O ile na wielkość wyprodukowanej energii słonecznej nie mamy dużego wpływu, to możemy przy użyciu systemu inteligentnego domu, znacząco wpływać na zużycie tej energii w instalacji domowej bądź firmowej. Różne urządzenia w zależności od wyprodukowanej energii mogą być załączane do pracy.

2. Punkty ładowania (ładowarki do samochodów elektrycznych).

Do ładowania samochodu elektrycznego ze zwykłego gniazdka 230 V wystarczy ładowarka będąca elementem jego wyposażenia (po prostu specjalny kabel). Proces ten jest jednak długotrwały, gdyż przekazywana w ten sposób moc jest stosunkowo mała. Problem ten rozwiązuje zakup domowej stacji ładowania. Stacja taka daje większą moc prądu ładowania. Umożliwia ona szybkie i bezpieczne uzupełnianie energii w akumulatorach samochodu. Po powrocie z pracy właściciel podłącza samochód do stacji i ładuje w ciągu nocnego postoju, a rano auto jest gotowe do długiej drogi. Tego typu urządzenia montuje się zazwyczaj na ścianie garażu w miejscu umożliwiającym wygody dostęp (tzw. wallbox) lub na specjalnym słupku na terenie posesji. Taka domowa stacja ładowania jest niezbędna, by móc w pełni wykorzystywać możliwości, jakie dają samochody z akumulatorami dużej pojemności

Rys. Idea systemu wytwórczego OZE poszerzonego o układ ładowania samochodu elektrycznego oraz układ magazynowania energii elektrycznej

Założenie pomysłodawców programu Mój Prąd 4.0 jest takie, że dzięki wdrażaniu wsparcia finansowego takich systemów przy funkcjonujących programach wsparcia zakupu samochodów elektrycznych prosumenci posiadający samochody elektryczne będą wykorzystywali nadwyżki z produkcji energii elektrycznej z PV do ładowania swoich samochodów elektrycznych.

Samochód elektryczny może być alternatywą, dla dedykowanych systemów do magazynowania energii elektrycznej. Samochód taki ze swoimi akumulatorami jest w sumie też odbiorcą/magazynem energii elektrycznej. Prawdopodobnie dostawcy prądu elektrycznego będą w zamian za to oferować osobom, które użyczają swoje auta, jako tego rodzaju magazyny, pewne promocje w zakresie świadczonych usług.

3. Magazyny energii elektrycznej.

Magazyny energii zyskują na zainteresowaniu za sprawą zapowiedzi, że w kolejnej, czwartej już odsłonie programu dopłat do fotowoltaiki - Mój Prąd 4.0 one właśnie będą dofinansowywane.

Rys. Idea domu Prosumenta który wytwarza energię elektryczną oraz ją magazynuje

W przypadku magazynów energii dopłaty najprawdopodobniej nie będą wyższe niż 50 proc. kosztu ich zakupu. Magazyny energii to urządzenia, które służą do przechowywania energii i dostarczania jej do sieci energetycznej w przypadku niewystarczającej produkcji instalacji PV. Magazyn energii będzie pozwalał przede wszystkim na zwiększenie poziomu autokonsumpcji, czyli wykorzystywanie produkowanej energii na bieżąco, do zasilania wszelkich urządzeń elektrycznych. Magazyny energii dadzą ich użytkownikom przede wszystkim dużo większą stabilność energetyczną: unikanie wzrostów i spadków obciążenia w sieci energetycznej.

Dużą ich zaletą, poza większą energetyczną niezależnością i stabilnością, są także większe oszczędności. Przechowywaną przez nie energię możemy wykorzystywać w okresach niedoboru. Dzięki temu możemy obniżyć dodatkowe koszty w postaci prowizji dla zakładu energetycznego, jak dzieje się to w przypadku zwykłych, pozbawionych magazynów instalacji PV, które nie magazynują wyprodukowanej energii, a nadwyżki oddają do operatorów. Dodatkowo posiadacze magazynów energii z odpowiednią funkcją back-up przy zaniku energii z sieci, nadal tę energię mają, działając jak UPS-y. Przydomowe magazyny energii elektrycznej nie są tanie. Przeciętny koszt magazynu dla przydomowej instalacji PV o pojemności ok. 10 kWh, który pozwoli na zasilanie instalacji elektrycznej w typowym domu jednorodzinnym do kilkunastu godzin, wynosi około 20-25 tys. złotych netto.

4. Magazyny ciepła i chłodu.

Nie tylko energia elektryczna nadaje się jednakże do przechowywania w domu. Możliwe jest również magazynowanie energii w postaci ciepła lub chłodu. Na przykład, jeśli korzystamy z zasilanej fotowoltaicznie pompy ciepła, do produkcji ciepłej wody (użytkowej albo do centralnego ogrzewania), to możemy wyposażyć naszą instalację w nadmiarowo duży zbiornik na ogrzaną wodę, tak zwany bufor ciepła. Po jego odpowiednim zaizolowaniu, woda utrzymuje w nim swoją wysoką temperaturę przez długi czas, dzięki czemu straty są niewielkie, a sprawność systemu wysoka – wynosi od 60% do 95%. Co więcej, analizy wykazują, że nawet niewielki magazyn energii cieplnej, pozwala na istotną optymalizację systemu energetycznego współpracującego z instalacją PV.

Mój Prąd 4.0 jakie wsparcie i dla kogo

Intensywność wsparcia w Moim Prądzie 4.0, czyli wielkość dotacji, uzależniona będzie od zakresu rzeczowego inwestycji przedstawionego do dofinansowania. Premiowany będzie zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej z dodatkowym elementem umożliwiającym

1. wzrost autokonsumpcji wytworzonej energii elektrycznej,

2. zwiększenie poziomu efektywności energetycznej.

Mój Prąd 4.0 dedykowany będzie jak poprzednie jego edycje dla osób fizycznych, mających zawartą umowę kompleksową z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej. Zostanie zachowana zarówno prosta forma, jak i łatwość złożenia wniosku drogą elektroniczną. O możliwość ubiegania się o dofinansowanie dodatkowych elementów do instalacji PV czyli ładowarek samochodów elektrycznych, magazynów energii, ciepła i chłodu, systemów zarządzania energią będą mogli ubiegać się też beneficjenci dotychczasowych edycji programów „Mój prąd” oraz „Czyste powietrze”. Planowany budżet czwartej odsłony to ok. 1 mld zł, a wiec powrócono do standardowej wartości wsparcia dla jednej edycji tego programu. Przypomnijmy, że 3 edycja była okrojona o połowę.

Co z wnioskodawcami dla których zabrakło środków w programie Mój Prąd 3.0?

Środki 500 mln zł przeznaczone na program Mój Prąd 3.0 wyczerpały się na początku października (06.10.2021r.), po nieco ponad trzech miesiącach od jego startu [3]. Mimo, że ta edycja różniła się wysokością dopłat do paneli fotowoltaicznych - było to do 3000 zł, a nie jak wcześniej do 5000 zł - to i tak cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. Dzięki trzeciej odsłonie programu dofinansowanych zostało 178 tys. mikroinstalacji fotowoltaicznych. Według informacji NFOŚiGW opracowywany jest mechanizm prawny mający umożliwić wypłatę wsparcia dla beneficjentów, którzy spełnili wymogi formalne programu, ale z powodu wyczerpania się budżetu trafili na tzw. listy rezerwowe. Takich osób są ok. 23 tys., a wnioskowana przez nie wartość dotacji ogółem to ok. 117 mln zł. Biorąc pod uwagę, że tego typu działania miały miejsce w poprzednich edycjach należy oczekiwać, że ci wnioskodawcy docelowo również otrzymają wsparcie o które wnioskowali.

To co najważniejsze

To, co wiemy na pewno: zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Klimatu i Środowiska w 2022 roku ma przestać obowiązywać opustowy system rozliczania prosumentów. Dziś prosumenci produkujący energię w instalacjach do 10 kW rozliczają się w stosunku 1 do 0,8, tj. za jedną jednostkę energii oddaną do sieci (traktowanej jako wirtualny magazyn energii) mogą potem pobrać za darmo 0,8. Po zmianie przepisów producenci prądu ze swoimi mikroinstalacjami wchodzący na rynek otrzymają możliwość sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej. Jeśli będą jej z kolei potrzebować, będą musieli zapłacić. Pewne jest również to, że dla osób, które staną się prosumentami do końca 2021 roku, system opustów ma obowiązywać jeszcze przez 15 lat.

Źródła

1. www.bankier.pl/wiadomosc/Moj-prad-4-0-z-budzetem-ok-1-mld-zl-ruszy-w-I-kwartale-2022-r-8210543.html

2. www.gov.pl/web/klimat/juz-wkrotce-nowa-edycja-programu-moj-prad

3. https://mojprad.gov.pl/