Ruszył program Moje Ciepło – Czy będzie to nowe i efektywne wsparcie branży pomp ciepła?

Dla kogo? Ile można dostać? Jaki jest budżet?

To podstawowe pytania, które się narzucają przy każdym wsparciu dla inwestycji w OZE. Moje Ciepło to program skierowany do właścicieli nowych, energooszczędnych budynków, którzy zainwestowali w pompę ciepła - powietrzną lub gruntową, która pracuje na potrzeby centralnego ogrzewania lub centralnego ogrzewania i przygotowywania c.w.u. Potencjalnego beneficjenta tego programu dokładnie charakteryzuje regulamin. Wsparcie jest przewidziane dla inwestycji w nowe budynki, dla których [1]:

• nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub nie złożono wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie,

• złożono zawiadomienie o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego nie wcześniej niż 01.01.2021 r. lub złożono wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nie wcześniej niż 01.01.2021 r.,

Wnioskodawcą musi być osobą wskazaną w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Nie może to być zatem deweloper! Ta sama osoba, która jest wskazana w pozwoleniu na budowę powinna być oczywiście wskazana jako nabywca urządzenia na FV za pompę ciepła.

Ważnym wymogiem jest to, że standard energetyczny budynku, którego właściciel ubiega się o dofinansowanie musi być podwyższony, tzn. lepszy od standardów określonych w Warunkach Technicznych 2021. Urządzenia grzewcze przeznaczone tylko do c.w.u. nie kwalifikują się do dofinansowania [1][3].

Beneficjenci mogą otrzymać od 7 tys. zł do 21 tys. zł. Budżet przewidziany na realizację programu Moje Ciepło wynosi do 600 mln zł. Czy starczy pieniędzy dla wszystkich zainteresowanych? W samym regulaminie programu jest informacja, że planowana liczba dofinansowań wynosi co najmniej 57 000 sztuk pomp ciepła. Wg Globenergii budżet wystarczy na dofinansowanie prawie 86 tys. inwestycji przy przewadze pomp typu powietrze/woda. Przy założeniu wsparcia tylko gruntowych pomp ciepła budżet wyczerpie się po udzieleniu wsparcia na prawie 30 tys. Inwestycji (tego typu pompy ciepłą po prostu są droższe o wykonanie dolnego źródła). Obserwując jednak polski rynek i analizy PORT PC w grę wchodzi raczej wariant wsparcia z pompami powietrznymi [5].

Szczegóły poziomu dotacji w programie Moje Ciepło przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela 1. Wartości dotacji w programie Moje Ciepło [1]

Dofinansowanie realizowane jest w formie dotacji po wykonaniu inwestycji do 30 proc. albo do 45 proc. kosztów kwalifikowanych. Nie więcej niż 21 tys. zł na jedną współfinansowaną inwestycję. Wysokość dofinansowania uzależniona będzie od rodzaju zainstalowanej pompy ciepła oraz posiadania przez wnioskodawcę Karty Dużej Rodziny. Z dofinansowania w ramach programu Moje Ciepło można skorzystać na [1][5]:

• zakup lub montaż gruntowych pomp ciepła - pompy ciepła grunt/woda, woda/woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem ciepłej wody użytkowej z osprzętem,

• zakup lub montaż pompy ciepła typu powietrze/powietrze (w systemie centralnym obsługujący cały budynek) z osprzętem,

• zakup lub montaż pompy ciepła typu powietrze/woda z osprzętem, zbiornikiem akumulacyjnym/buforowym, zbiornikiem c.w.u. z osprzętem.

Zgodnie z założeniami programu Moje Ciepło w budynku mieszkalnym jednorodzinnym nie może znajdować się (również w okresie trwałości inwestycji) źródło ciepła na paliwo stałe. Wyjątkiem jest kominek, który może pełni

wyłącznie funkcję rekreacyjną lub ozdobną - np. nie posiada płaszcza wodnego. Cóż moim zdaniem dziwny wymóg, ale ten kto daje pieniądze wymaga 😊.

Jakie pompy ciepła kwalifikują się do programu?

Oczywiście muszą to być urządzenia nowe. Wg regulaminu muszą być wyprodukowane najpóźniej 2 lata przed montażem. Zamontowana pompa ciepła powinna współpracowa

z wodnym ogrzewaniem niskotemperaturowym, a temperatura zasilania wody grzewczej nie powinna przekraczać 35 oC. W praktyce oznacza to, że pompa ciepła powinna pracować z ogrzewaniem płaszczyznowym, a więc podłogowym, ściennym lub sufitowym. Ten wymóg oczywiście nie dotyczy pomp ciepła typu powietrze-powietrze. Najwyższe dofinansowanie można otrzymać do gruntowych pomp ciepła (max 21 tys. zł) pod warunkiem, że spełniają w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ dla temperatury zasilania 55oC, na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej. W przypadku powietrznych pomp ciepła (max 7tys. zł) wymóg określa klasę A+++ dla temperatury zasilania 35oC [1].

Jaki jest podstawowy wymóg programu Moje Ciepło?

Wg nas najważniejszym wymogiem dla potencjalnego wnioskodawcy jest kwestia formalna: warunkiem otrzymania dotacji na pompę ciepła jest uzyskanie podwyższonego standardu energetycznego budynku. Oznacza to, że wartość wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej (EPH+W) może wynosić maksymalnie 63 kWh (na metr kw. powierzchni domu w ciągu roku) dla wniosków składanych w 2022 r. oraz 55 kWh dla wniosków składanych w kolejnych latach funkcjonowania programu Moje Ciepło [1].

Nieodnawialna energia pierwotna [kWh/m2 rok] uwzględnia zapotrzebowanie na energię końcową budynku i dodatkowe nakłady energii potrzebne na produkcję paliwa, jego transport, magazynowanie, itp. Zależy od konstrukcji budynku i sposobu jego ogrzewania, ale w dużym stopniu również od rodzaju paliwa. Przyjęty wskaźnik jest istotny z formalnego powodu, ponieważ uwzględnia konieczność dostosowania się przez podmiot do zmian zachodzących w prawie budowlanym. Wartość wskaźnika energii pierwotnej oznacza dla inwestora konieczność zastosowania przy budowie domu technologii energooszczędnych, aby skuteczniej dopasować się do wymogów środowiskowych i prawnych. Stosowanie technologii ukierunkowanych na wykorzystanie OZE (instalacja PV, Rekuperacja itp.) wydaje się niezbędne [6][7].

Rys. Rodzaje energii - Charakterystyka podstawowych wskaźników w zakresie oszczędności energii w budynkach [8]

Czy program Moje Ciepło można łączyć z innymi formami wsparcia?

Okazuje się że tak. Program Moje Ciepło i Mój Prąd można łączyć jeżeli dofinansowanie dotyczy różnych elementów tj. modułów PV i pompy ciepła. Dofinansowanie nie może być udzielone na inwestycję sfinansowaną lub realizowaną z innych środków publicznych zagranicznych lub krajowych. Po stronie wnioskodawcy jest zatem obowiązek upewnienia się, że nie ubiega się o podwójne dofinansowanie. Weryfikacja wniosków zarówno w programie Moje Ciepło jak i Mój Prąd w przypadku wykazania nieprawidłowości i wykrycia podwójnego dofinansowania spowoduje odrzucenie lub odesłanie do korekty w celu naniesienia poprawek [3].

Wspólną inwestycją może być np. bufor traktowany jako magazyn energii w programie Mój Prąd. Gdyby wnioskodawca chciał ubiegać się o dofinansowanie w obu programach, powinien pomniejszyć wartość kosztów kwalifikowanych o koszt bufora i taką kwotę wpisać we wniosku, w kosztach całkowitych wpisując pełną kwotę. Warto dodać, że aby składać wniosek o dofinansowanie na bufor jako magazyn ciepła w ramach programu Mój Prąd, powinien on być wymieniony na fakturze jako wyodrębniony element [3].

W przypadku dodatkowego wsparcia oczywiście cały czas wchodzi w grę wykorzystanie ulgi termodernizacyjnej. Ulga pozwala na odliczenie od dochodów (przychodów) wydatków związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, wymiany źródeł ogrzewania oraz instalacji odnawialnych źródeł energii w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych. Oczywiście wykazywane wydatki należy pomniejszyć o uzyskane wsparcie czy to w programie Moje Ciepło czy też Mój Prąd. Przypominamy: Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53.000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach, których jesteś właścicielem lub współwłaścicielem [4].

W programie można otrzymać dofinansowanie do hybrydowej pompy ciepła, ale pod warunkiem, że spełnia ona wymagania techniczne uwzględnione w programie (m.in.: klasa efektywności energetycznej, i/lub współpraca z wodnym ogrzewaniem niskotemperaturowym), natomiast drugi element zestawu hybrydowego nie stanowi źródła ciepła zasilanego paliwem stałym. Może to być zatem układ pompa ciepła plus kocioł gazowy.

Podsumowanie

Ważne: Moje Ciepło to nie są pieniądze Rządu! To w odniesieniu do artykułów informacyjnych, że „Rząd daje pieniądze” na pompy ciepła 😊 Środki na ten program pochodzą z unijnego Funduszu Modernizacyjnego dla polskiej energetyki. Program Moje Ciepło będzie wg mnie komplementarny wobec programu Czyste powietrze, który z kolei wspiera wymianę nieekologicznych źródeł ciepła w już istniejących, starszych budynkach [7].

Warunek dotyczący nowych budynków, jaki jest zapisany w programie nie jest również jakimś oryginalnym pomysłem Rządu. Wsparcie ma na celu nadać nowy standard energetyczny nieruchomości, które będą oddawane do użytku w kolejnych latach w Europie. Program ten realizuje projekt unijnej dyrektywy o efektywności energetycznej budynków jako budynek zeroemisyjny. Parametry efektywności energetycznej budynków tam ujęte powodują, że wsparcie finansowe mogło w ramach tego programu trafić tylko do nowych budynków.

W efekcie nowych przepisów w Niemczech we wszystkich nowych budynkach i modernizowanych musi być 65% udziału OZE. Oznacza to nieunikniony wzrost popytu na pompy ciepła. O ile w 2021 r. branża pomp ciepła w Niemczech zapewniła 150 tys. instalacji to w 2024 r. może ich być nawet 700 tys.! Wszystko wskazuje na to, że nowy program Moje Ciepło spowoduje, że zmiany przyśpieszą także w Polsce. Poniżej przedstawiono analizy rynku przeprowadzone przez PORT PC.

Rys. Prognoza sprzedaży pomp ciepła w Polsce wg PORT PC

Tabela 2. Analiza rynku pomp ciepła z uwzględnieniem typów pomp ciepła – źródło PORT PC

Wg mnie trzeba się przyzwyczaić do wzrostów dwucyfrowych rynku pomp ciepła w Europie. Na pewno można mówić również o pewnych trendach technicznych w zakresie rozwoju innowacyjnych technologii pomp ciepła. Na rynku będzie przybywać rozwiązań typu monoblok pozwalających na unifikacje rozwiązań i możliwość montażu przez instalatorów z mniejszymi kompetencjami np. bez uprawnień fgzowych i z kompaktowymi jednostkami wewnętrznymi typu All-in-One.

Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym do 31.12.2026 r. lub do wyczerpania dedykowanej puli środków. Wnioski składa się w formie elektronicznej na stronie mojecieplo.gov.pl. Na stronie zamieszczono instrukcję składania wniosków, spis potrzebnych dokumentów, podano sposób ich procedowania przez NFOŚiGW, a także jak można sprawdzić status swojego wniosku.

Źródła

1. https://mojecieplo.gov.pl/ (dostęp - maj 2022r.)

2. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Moje-cieplo-Dotacja-na-pompe-ciepla-do-21-tys-zl-8332844.html (dostęp - maj 2022r.)

3. https://globenergia.pl/moje-cieplo-i-moj-prad-mozna-laczyc-jakie-sa-warunki/ (dostęp - maj 2022r.)

4. https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-termomodernizacyjna/ (dostęp - maj 2022r.)

5. https://globenergia.pl/moje-cieplo-ile-wnioskow-na-pompy-ciepla-juz-zlozono/ (dostęp - maj 2022r.)

6. https://portpc.pl/ (dostęp - maj 2022r.)

7. https://czystepowietrze.gov.pl/ (dostęp - maj 2022r.)

8. https://www.izolacje.com.pl/artykul/termomodernizacja/188221,analiza-wybranych-dzialan-termomodernizacyjnych-w-celu-osiagniecia-standardu-dla-budynku-o-niskim-zuzyciu-energii (dostęp - maj 2022r.)